Prawda i fałsz w literackich portretach postaci historycznych

Prawda i fałsz w literackich portretach postaci historycznych

To tytuł projektu realizowanego od kwietnia do czerwca 2022 roku przez klasę IIIB+ z okazji omawiania POTOPU Sienkiewicza. Przeczytanie ze zrozumieniem tej niegdyś najpopularniejszej polskiej powieści, „pochłanianej” przez młodych ludzi XIX i XX wieku z wypiekami na policzkach, jest dla dzisiejszego czytelnika nie lada wyzwaniem.

            Uczniowie IIIB+, w przeciwieństwie do swoich rówieśników, dali jednak radę nie tylko powieści, ale i jej skomplikowanemu kontekstowi historycznemu. Pracowali w grupach, z których każda wybrała jedną z postaci historycznych występujących w dziele autora Trylogii. Przedmiotem ich analizy byli: Jan Kazimierz, Karol X Gustaw, Stefan Czarniecki, Janusz i Bogusław Radziwiłłowie, Jan (Sobiepan) Zamoyski oraz Paweł Sapieha. Najpierw – pod kierunkiem polonistki, Alicji Badowskiej – podczas prezentacji klasowych ukazali, posługując się pełnymi cytatów plakatami (skomponowanymi w formie np. rzeki powieściowego czasu czy taśmy filmowej), jak bohaterów tych przedstawił Sienkiewicz. Następnie – pod opieką historyczki, Katarzyny Cieplińskiej-Olejnik – przygotowali zestawienie obrazu literackiego z tym wyłaniającym się z opracowań historyków, m.in. Władysława Czaplińskiego czy Marcelego Kosmana. Opatrzone wnikliwym komentarzem prezentacje multimedialne pokazujące, kogo, w jaki sposób i dlaczego pisarz wyidealizował, a kogo maznął czarną kreską, grupy przedstawiły 9. czerwca w szkolnej auli.

            Prezentacji owych literackich manipulacji historią przyglądali się zaciekawieni widzowie z klasy IIIA+ , IIIE+ oraz IIE+. Wielu z nich mówiło potem, że podczas wakacji sięgną do „Potopu”, aby także przeczytać go krytycznie i sprawdzić ustalenia swoich koleżanek i kolegów.

Alicja Badowska